Mặc dù công nghiệp hóa và sản xuất hàng loạt phần nào làm ảnh hưởng đến các nghề truyền thống, nhưng các ngành thủ công mỹ nghệ vẫn phát triển mạnh và tìm được đường đi trong và ngoài Việt Nam. Chúng tôi sẽ hướng dẫn bạn điểm qua các làng nghề thủ công phổ biến nhất từ Bắc vào Nam của Việt Nam.
1. Làng Vân( Nấu rượu)
Rượu gạo Làng Vân đã được nhiều người yêu thích rượu địa phương biết đến. Rượu được cho là thủy tinh và đẹp như ánh sáng mặt trời vào mùa hè. Rượu phải được làm từ gạo nếp cái hoa vàng (gọi là Nếp cái hoa vàng) được trồng trên cánh đồng làng Vân Xá, xã Vân Hà, tỉnh Bắc Giang.
2. Làng Bát Tràng( làm gốm)
Bát Tràng là một làng nghề gốm sứ truyền thống ở ngoại thành Hà Nội đã tồn tại khoảng bảy thế kỷ. Vị trí thuận lợi giàu đất sét cung cấp cho họ nguồn nguyên liệu dồi dào để phát triển tác phẩm. Có niên đại từ thế kỷ 15-17, gốm sứ Bát Tràng đã sang các nước khác nhờ Nhật Bản, các thuyền buôn của Trung Quốc và phương Tây đi ngang qua Thăng Long và Phố Hiến, hai trung tâm thương mại cổ ở phía Bắc Việt Nam.
3. Làng Vạn Phúc( dệt may)
Vạn Phúc, nổi tiếng với nghề dệt truyền thống và các sản phẩm lụa chất lượng cao, là làng lụa lâu đời nhất và được nhiều du khách ghé thăm nhất ở Việt Nam. Vào thời Nguyễn, lụa Vạn Phúc được đưa vào Hoàng thành Huế để may áo dài cho các thành viên hoàng tộc. Lụa Vạn Phúc thâm nhập thị trường châu Âu lần đầu tiên từ năm 1931 đến năm 1932.
4. Làng Quất Động(dệt may)
Cách Hà Nội 20 km, làng thêu Quất Động nổi tiếng cả nước với kỹ thuật thêu độc đáo. Đối với hầu hết người dân làng Quất Động, nghề thêu được coi là nghề truyền thống lâu đời của họ. Công việc may vá được thực hiện bởi tất cả dân làng, không phân biệt nam nữ hay độ tuổi. Mỗi ngày, họ sẽ dành hầu hết thời gian của mình để tạo ra những tác phẩm nghệ thuật sống động. Địa điểm: Thường Tín, Hà Nội.
5. Làng chiếu Kim Sơn (Ninh Bình)
Những chiếc chiếu do dân làng Kim Sơn làm ra rất đẹp, rất bền, khó có thể tìm thấy ở những nơi khác. Hiện nay, với sự phát triển không ngừng nơi đây đã sáng tạo ra nhiều sản phẩm đa dạng và phong phú hơn. Địa điểm: H. Kim Sơn, Ninh Bình.
6. Làng Suối Cỏ( làm giấy)
Làm giấy dó là một nghề thủ công cổ xưa được tìm thấy và phát triển từ lâu đời ở miền Bắc Việt Nam. Quá trình sản xuất phức tạp, mất khoảng 15 ngày từ khâu chuẩn bị nguyên liệu đến khâu sản xuất. Giấy Dó mỏng nhưng dai và bền, có tuổi thọ lên đến vài chục năm và từ lâu đã được sử dụng cho các tác phẩm nghệ thuật dân gian như tranh dân gian, thủ bản, sắc phong cung đình.
7. Làng làm tranh Đông Hồ( Bắc Ninh)
Làng tranh Đông Hồ thuộc tỉnh Bắc Ninh, cách Hà Nội 35km về phía đông, nổi tiếng với những dòng tranh truyền thống, được dùng làm vật trang trí trong nhà và đặc biệt được ưa chuộng trong dịp Tết Nguyên đán vì tranh làm cho không khí Tết thêm đầm ấm. Cảnh sinh hoạt mộc mạc thường ngày, các nhân vật lịch sử và mong ước về hạnh phúc, sinh sôi, nảy nở thường là chủ đề của Tranh Đông Hồ.
8. Làng làm nón
Làng nghề nón lá truyền thống ở Huế đã hình thành và phát triển hàng trăm năm và đến nay vẫn là nghề truyền thống. Để hoàn thành một chiếc nón lá có một quy trình tỉ mỉ lên đến 16 công đoạn và hầu như công đoạn nào cũng đòi hỏi sự cần mẫn, khéo léo của bàn tay người thợ. Đến thăm một trong những ngôi làng trong chuyến du lịch Huế trong ngày của bạn hẳn là một chuyến đi khó quên vì bạn có thể trực tiếp xem những người thợ thủ công làm ra những sản phẩm thẩm mỹ và mang về nhà những chiếc nón lá đẹp nhất.
9. Làng làm đá mỹ nghệ ở Đà Nẵng
Làng đá mỹ nghệ Non Nước nằm dưới chân núi Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng là một làng nghề thủ công mỹ nghệ truyền thống nổi tiếng của Việt Nam. Đó là nghệ thuật thổi hồn con người vào trong những hòn đá vô cảm. Ban đầu, các sản phẩm thủ công được làm ra để phục vụ cuộc sống hàng ngày của người dân địa phương như cối giã gạo, cối xay ngũ cốc và bia mộ ra các sản phẩm bền.
10. Làng Châu Giang(dệt thổ cẩm)
Châu Giang là nơi sinh sống của hàng nghìn người Chăm với kỹ thuật dệt thổ cẩm nổi tiếng. Các sản phẩm thổ cẩm phổ biến của họ như khăn, mũ, áo khoác hay xà rông đều được dệt thủ công với những họa tiết tinh tế và nghệ thuật. Họ sử dụng chất liệu tự nhiên và màu sắc từ thực vật và trái cây để nhuộm vải tạo màu sắc đặc trưng riêng.
Với danh sách các làng nghề truyền thống ở Việt Nam trên đây, chúng tôi hy vọng rằng bạn có thể chọn cho mình một ngôi làng yêu thích để ghé thăm.
